EKMEK
.

Diyetisyen Mine ÇELİK
-KAHVALTIDA, öğlen ve akşam yemeklerimizde sofralarımızdan eksik etmediğimiz ekmeğin, kimileri tarafından kilo aldırdığı ya da zayıflarken kesilmesi gerektiği düşünülür. Ancak ekmeği hayatımızdan bu kadar kolay çıkarmamalıyız. Yeterli ve dengeli beslenmede enerjimizin yüzde 50-55’i karbonhidratlardan, yüzde 15-20’si proteinlerden ve yüzde 25-30’u ise yağlardan gelir. Bu durumda günlük enerjimizi sağlama görevinin yarısı karbonhidratlara düşer. Yani bir karbonhidrat kaynağı olan ekmekten tamamen vazgeçmemiz doğru bir karar olmayabilir.
Ekmeği çok fazla tüketen bir toplum olduğumuzdan, hangi ekmeğin daha sağlıklı olduğu merak edilen konuların başında gelmektedir. Beyaz ekmek, tam buğday ekmeği, çavdar ekmeği gibi birçok farklı ekmek çeşidi bulunmaktadır. Yaygın olarak bilinen ve tüketilen beyaz ekmeğin ise sağlıklı olmadığı ve kilo aldırdığı çoğunluk tarafından düşünülmektedir.
EKMEK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
BEYAZ EKMEK; Ülkemizde en çok tüketilen ekmek çeşitlerinden birisidir. Bir dilimi yaklaşık 70 kkal’dir. Lif içeriği düşük olduğundan diğer ekmeklere göre kan şekerini daha hızlı yükseltir ve daha hızlı düşürür. Glisemik indeksi yüksek olduğundan diyabet hastaları için tetikleyici özelliği vardır.
KEPEK EKMEĞİ; Beyaz una ham kepek eklenmesi ile hazırlanan ekmek çeşididir. Bir dilimi yaklaşık 70 kaloridir. Beyaz ekmeğe göre kan şekerini daha yavaş yükseltir ve daha yavaş düşürür. Bu nedenle beyaz ekmeğe oranla daha uzun süre tok tutar. Ham kepek, demir emilimini olumsuz etkileyebileceğinden kepekli ekmek çeşitleri demir anemisi olanlara ve 7 yaşın altındaki çocuklara önerilmemektedir.
ÇAVDAR EKMEĞİ; Saflaştırılmamış çavdar unu ile hazırlanan ekmek çeşididir. Bir dilimi yaklaşık 72 kaloridir. Besin değeri bakımından diğer ekmeklere göre daha zengin olan çavdar ekmeği, lif, kalsiyum ve potasyum kaynağı olduğundan diğer ekmeklere göre daha sağlıklıdır. Çözünür lifleri nedeni ile kolesterolü düşürmeye yardımcı etkisi vardır. Barsak sağlığını destekler. B vitamini açısından zengindir.
TAM BUĞDAY EKMEĞİ; Saflaştırılmamış buğday unundan yapılan ekmektir. B vitamini ve lif içeriği yukarıdaki ekmek çeşitlerine göre daha yüksektir. Bu nedenle kan şekerini daha yavaş yükseltir daha yavaş düşürür, bu nedenle de daha uzun süre tok tutar. Yüksek lif içeriği ile kolesterol seviyelerini azaltmaya yardımcı olur. Bir dilimi yaklaşık 72 kaloridir. Barsak sağlığını destekler.
EKŞİ MAYALI EKMEK; Ekmeklerin atası olan ekşi mayalı ekmek, mayalandırma işlemi ile hazırlandığından probiyotikler bakımından zengindir. Bağırsak sağlığını en olumlu yönden etkileyen ekmek çeşididir.
Ekmek tercih ederken tam tahıllı olanlarını tercih etmek sağlıklı bir seçim olacaktır. Fakat ihtiyaçtan fazlasını tüketmek vücudumuzda yine yağ depolanmasına neden olacaktır. Günlük beslenme örüntümüzde pilav, makarna, çorba gibi ekmek benzeri karbonhidrat kaynaklarına yer veriyorsak günlük ekmek tüketimimizi de ona göre ayarlamalıyız. Bedenimizin ilk yakıtı karbonhidratlar olduğundan ne kadar fazla hareket ediyorsak karbonhidrat ihtiyacımızda o kadar artar.