BESLENMENİN TANIMI VE ÖNEMİ

    Yeterli ve dengeli beslenme, vücudun büyümesi, gelişmesi ve çalışması için gerekli olan enerji ve besin öğelerinin her birinin yeterli miktarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılmasıdır. Bireyin ve toplumun sağlıklı yaşaması ve toplumun ekonomik yönden gelişmesi onu oluşturan bireylerin sağlıklı olmasına bağlıdır. Sağlığın temeli yeterli ve dengeli beslenmedir. Yeterli ve dengeli beslenme sağlıklı beslenme ve optimal beslenme olarak da tanımlanmaktadır. Sağlıklı beslenmenin insanın doğumundan yaşlılık dönemine kadar hayatın tüm evrelerinde sürdürülmesi gereklidir.

    Besin öğelerinin vücutta ihtiyaç duyulan düzeyde alınmaması durumuna‘’ yetersiz beslenme’’ , vücudun normal çalışma düzenini bozacak şekilde fazla miktarda alınmasına ise ‘’dengesiz beslenme’’ denir.

     Kişilerin yeterli ve dengeli beslenmesi; doğru beslenme alışkanlıkları kazanması; toplumda obezite, kalp-damar hastalıkları, diyabet, kanser vb. hastalıkların görülme riskinin azalması, beslenme yetersizliği, vitamin-mineral yetersizliklerinin önlenmesi gibi sağlık sorunlarının en aza indirilmesinde koruyucu etmenlerden birisidir.

BESİN ÖĞELERİ

Besinlerin yapısında bulunan besin ögeleri iki büyük gruba ayrılır. Günlük diyetle fazla miktarda alınanlara “makro besin ögeleri”, vücutta işlevleri çok önemli olmasına karşın az miktarda gereksinim duyulan ve alınanlara  “mikro besin ögeleri” denilir.Makro besin ögeleri; karbonhidratlar, yağlar ve proteinler,  mikro besin ögeleri ise vitaminler ve minerallerdir.

!! Su yaşam için gereklidir ve besin öğesi olarak kabul edilir.

   Vücutta en temel enerji sağlayan besin öğesi olan karbonhidratlar genellikle besinlerde en çok bulunan besin öğesidir. Sağlıklı yetişkin bir bireyin günlük beslenmesinde aldığı enerjinin yaklaşık %45-60’ını karbonhidratlardan,  %16-18’ini proteinlerden ve %15-20’sini yağlardan alması gerekmektedir.

BESİN GRUPLARI

Besin grupları incelenirken güncellenen ve 2016 yılında yayınlanan Türkiye Beslenme Rehberi’ne  (TÜBER-2015)  göre ‘’Sağlıklı Yemek Tabağı’’ modeli dikkate alınmaktadır.

     Bu modele göre ;

1.Süt ve süt ürünleri ( ayran, yoğurt, süt, kefir, peynir vb.)günde 2-3 porsiyon,

2.Et ve et ürünleri ( et, balık, tavuk, yumurta, kurubaklagiller, yağlı tohumlarvb.)  günde 2-3 porsiyon,

3.Sebzeler günde 3-4 porsiyon,

4.Meyveler günde 2-3 porsiyon,

5.Ekmek ve tahıllar grubu ( buğday, pirinç, mısır, ekmek, makarna, un vb.) günde 3-7 porsiyon aralığında tüketilmedir.

Yeterli ve dengeli beslenmenin sağlığın temeli olduğu unutulmamalıdır. Sağlıklı bir yaşam için; yeterli ve dengeli beslenmenin yanında hareketsiz yaşamın yerine, aktif bir yaşam ve su tüketimin de dikkat çekilmektedir.

                                                                                  ‘’ Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun ’’

                                                                                                                                           HİPOKRAT